Σήμερα θα μιλήσουμε για ένα υπέροχο πουλί,ομως δε θα ασχοληθουμε μονο με αυτο αλλα κυρίως με το συνεχιζόμενο έγκλημα εις βαρος του. Έτσι θα ασχοληθουμε περισσότερο με αυτό παρά με το ίδιο το πτηνό το οποίο είναι γνωστό στους περισσότερους νομίζω.
Πρόκειται για ένα απ' τα πιο ευφυή μέλη της οικογένειας των παπαγάλων,ίσως το πιο ευφυές για πολλούς,και είναι ο αφρικανικός γκρι, γνωστος ως ζακό, Γκρι παπαγάλος του Κονγκο ή απλα γκριζος (Psittacus erithacus, Ψιττακός ο εριθακός), ο οποίος εξ' αιτίας ακριβώς της ευφυίας του έχει υποστεί τεράστια πίεση και κυνηγιέται για να γίνει κατοικίδιο σε σημείο εξοργιστικό. Μάλιστα στο συγκεκριμένο είδος έχει λάβει διαστάσεις πανδημίας το κόψιμο των φτερών (όπως και σε αλλα μεγαλα είδη παπαγάλων) , πρακτική που τραυματίζει ισόβια ψυχολογικά και σωματικά τα πουλιά.
Ο African grey είναι ένας γκρίζος παπαγάλος μεσαίου μεγέθους με μαύρο ράμφος και λευκή μάσκα που περικλείει τα κίτρινα μάτια. Η ουρά του αν και κοντή, είναι εντυπωσιακή λόγω του έντονου κόκκινου χρώματός της. Ο χρωματισμός των νεαρών πουλιών είναι παρόμοιος με αυτόν των ενηλίκων, με διαφορά το χρώμα των ματιών που είναι σκούρο γκρι έως μαύρο, σε σχέση με τις κίτρινες ίριδες γύρω από τα σκούρα μάτια των ενήλικων πτηνών. Το βάρος τους κυμαίνεται από 400-650 γρ., ενώ το μήκος του γύρω στα 33 εκατοστά. Μπορεί να ζήσει περισσότερα απο 50 χρόνια , και έχουν παρατηρηθεί άτομα που στην αιχμαλωσία έφτασαν τα 75 χρονια ζωής. Ακόμα ενας λόγος παραπάνω να σκεφτείς να μην κανεις κατοικίδιο ένα τετοιο πλάσμα, με τοσες ιδιαιτερότητες και ανάγκες. Ενώ όλοι οι τύποι αφρικανικών γκρίζων παπαγάλων μοιάζουν, υπάρχουν δύο διαφορετικοί τύποι και μερικά λιγότερο γνωστά υποείδη. Το πιο δημοφιλές και κοινό είναι o Congo African Grey. Eίναι ο μεγαλύτερος από τους αφρικανικούς γκρίζους παπαγάλους, με πιο ανοιχτό γκρι χρώμα στο φτέρωμά του και ένα συμπαγές μαύρο ράμφος. Ο δεύτερος πιο κοινός τύπος είναι το Timneh African grey, το οποίο αναγνωρίστηκε ως είδος από μόνο του το 2012. Το Timneh African grey είναι ελαφρώς μικρότερο από το Κονγκό και τα φτερά του έχουν πιο σκούρο χρώμα. Ένα άλλο καθοριστικό χαρακτηριστικό του γκρι Timneh είναι το διαφορετικό χρώμα του ράμφους.
Ζει στα τροπικά δάση της Δυτικής και Κεντρικής Αφρικής. Τρέφεται με ξηρους καρπούς,φρούτα,φύλλα και σε κάποιες περιπτώσεις εχει παρατηρηθεί να τρώει σαλιγκάρια. Πρόκειται για ένα "ευγενές" πουλί και αυτή ακριβώς η συμπεριφορά τους μας έχει οδηγήσει να τους συλλαμβάνουμε. Είναι ένα απ' τα "χειρότερα" που μπορεί να του συμβεί. Ο γκρίζος παπαγάλος βρίσκεται στη σύμβαση CITES - παράρτημα II, που απαγορεύει το εμπόριο αιχμάλτωτων άγριων ζώων, γιατί οι άγριοι πληθυσμοί δεν μπορούν να αντισταθμίσουν τις απώλειες από το εμπόριο ζώων. Ως κατοικίδια όμως, πρέπει να βρίσκονται σε συνεχή απασχόληση με κάποιον άνθρωπο καθώς είναι κοινωνικά πουλια που δε ζουν εκτος "σμηνους" και οταν νιωθουν παραμελημένα. Ειδάλλως είναι πιθανό να γίνουν αγχώδεις και να αναπτύξουν αυτοκαταστροφική συμπεριφορά. Η εξαιρετική ικανότητα του στην ομιλία προέρχεται ακριβώς απο την επιθυμία του να ενταχθεί στο "σμηνος". Δυστυχώς ο ανθρωπος δε μαθαίνει ΠΟΤΕ την αντιστοιχη γλωσσα των παπαγάλων κι έτσι το πουλί ως κατοικίδιο είναι καταδικασμένο σε μια "μοναχική" ζωή έτσι κι αλλιώς, για να μην παρατηρήσουμε πως κανεις δεν ειναι ολη την ώρα κοντά του.
Οι αφρικανοί γκρι είναι άκρως κοινωνικά είδη, που πετούν στον ουρανό σε θορυβώδη κοπάδια και ξεκουράζονται σε μεγάλες ομάδες ανάμεσα στις κορυφές των δέντρων κάθε βράδυ. Τρέφονται σε μικρότερες ομάδες των περίπου 30 ατόμων κρατώντας την τροφή στα νύχια τους και φερνοντας την στο δυνατό ράμφος τους. Τα πουλιά κάνουν επίσης επιδρομές σε ανθρώπινες καλλιέργειες, όπως ο καλαμπόκι,ακόμα ένας λόγος που κυνηγήθηκαν,δηλητηριάστηκαν και εκδιώχθηκαν απ' τα μερη τους.
Οι Ζακο είναι μονογαμικοί παπαγάλοι, που ζευγαρώνουν για μια ζωή και αρχίζουν να αναζητούν συντρόφους μεταξύ τριών και πέντε ετών. Στο ζευγάρι θα παρει χρονο για να "γνωριστεί". Θα βγουν "ραντεβου" θα μαθουν ο ένας τις ιδιαιτερότητες του άλλου και στη συνέχεια θα αποφασίσουν αν θα περάσουν τη ζωή τους μαζι. Καπως καλύτερα απο εμας θα έλεγα. Στη συνέχεια το ζευγάρι θα αναζητήσει τις προϋπάρχουσες κοιλότητες των δέντρων στις οποίες θα φτιάξει μια φωλιά, θα γεννήσει τρία έως τέσσερα αυγά, τα οποία επωάζονται από το θηλυκό. Οι γονείς είναι προσεκτικοί, φτιάχνουν καλοφτιαγμένες φωλιές και ταΐζουν μαζί τους νεοσσούς τους.
Όπως είπαμε και στην αρχή λόγω της ευφυΐας τους και της ικανότητάς τους να μιμούνται την ανθρώπινη ομιλία, οι Αφρικανοί γκρι είναι το πιο δημοφιλές κατοικίδιο πουλί στον κόσμο. Τα πουλιά αναπαράγονται καλά στην αιχμαλωσία και τουλάχιστον 1,3 εκατομμύρια γκρίζοι παπαγάλοι που έχουν εξαχθεί από την Αφρική τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες ανάγοντας την υπόθεση σε κανονική γενοκτονία. Και αυτό δεν είναι το χειρότερο. Εκτός απ' αυτούς που έφτασαν στον "προορισμό" τους εκατοντάδες χιλιάδες άλλοι -ίσως και περισσότεροι- έχουν πεθάνει κατά τη μεταφορά ως μέρος του παράνομου εμπορίου άγριας ζωής. Και φανταστείτε πως υπάρχει και "νομιμο" εμπόριο. Το γεγονός πως τα πουλιά αυτά είναι κατα βάθος κοινωνικά, καθιστά σχετικά εύκολο να πιαστούν παρά τη σχετική τους "μυστικοπάθεια" και την αρχική διστακτικότητα. Οι παγιδευτές, ιδιαίτερα στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και τη Δημοκρατία του Κονγκό, δε χάνουν χρόνο με "ευγένειες" αλλά γκρεμίζουν τα δέντρα για να αφαιρέσουν μωρά από τις φωλιές ή βγάζουν ξύλινα ραβδιά καλυμμένα με κόλλα για να παγιδεύσουν μαζικά τους ενήλικες που ξεκουράζονται. Η πλειονότητα των γκρίζων παπαγάλων που αιχμαλωτίζονται έτσι άγρια πεθαίνουν κατά τη μεταφορά. Οι αφρικανικοί γκρίζοι υποφέρουν επίσης από απώλεια οικοτόπων, ιδίως επειδή προτιμούν να φωλιάζουν σε ψηλά δέντρα που στοχοποιούνται από υλοτόμους. Επίσης, τα πουλιά θηρεύονται σε τοπικές περιοχές για το κρέας τους αλλά και μέρη του σώματός τους όπως κεφάλια, πόδια και φτερά ουράς για χρήση τους ως φάρμακο ή σε τελετές μαύρης μαγείας.
Το 2016, η Σύμβαση για το Διεθνές Εμπόριο Απειλούμενων Ειδών ή CITES, η οποία παρακολουθεί το διεθνές εμπόριο σπάνιων ειδών, έλαβε την αμφιλεγόμενη απόφαση να απαγορεύσει κάθε διεθνές εμπόριο άγριων αφρικανικών γκρίζων, εκτός από «εξαιρετικές περιπτώσεις». Το 2018, το πουλί καταχωρήθηκε ως απειλούμενο από τη Διεθνή Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης. Δεν κανει καμια διαφορά για την ώρα καθώς όπως αντιλαμβανόμαστε οι "εξαιρετικές περιπτώσεις" εχουν φτάσει να είναι εκατομμύρια. Έτσι ο πληθυσμός των African grey συνεχίζει να μειώνεται στην Γκάνα, την Κένυα, τη Νιγηρία, το Μπουρούντι, τη Ρουάντα, το Καμερούν, το Σάο Τομέ και Πρίνσιπε, την Ουγκάντα, το Τόγκο, το Κονγκό και τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, με κάποιες από τις περιπτώσεις αυτές να είναι ιδιαίτερα σοβαρές. Το Καμερούν κατέχει το 48% των εξαγωγών από το 1990 και εκτιμάται ότι το 90% των παγιδευμένων πουλιών πέθαναν πριν φτάσουν στο αεροδρόμιο της Ντουάλα.
Δυστυχώς το εμπόριο έχει επεκταθεί τόσο που δεν είναι δυνατον να εθελοτυφλώ πως δεν υπαρχουν ανάγκες για τα αιχμαλωτισμένα πουλιά. Φυσικά υπαρχουν και καλο θα ήταν αυτό που πάντα λέμε και που ισχύει για όλα τα πουλια οπως γραψαμε στα δυο αρθρα μας για τα κατοικίδια (Μέρος 1 και Μέρος 2 εδώ) να φροντίζουμε να είναι οσο το δυνατον πιο ευτυχισμένα. Στην περίπτωση πτηνων όπως ο Ζακο που ειναι εξαιρετικα ιδιαίτερα, ευαίσθητα και επιρρεπή σε πολλες ασθένειες,σωματικές και ψυχολογικές, ένας λόγος παραπάνω να γραψω δυο πραγματα ακομα.
Στην αιχμαλωσία χρειάζεται συνεχώς πηγή ασβεστίου (σουπιοκόκκαλο) και ιδιαίτερη προσοχή στη διατροφή του καθως ειναι αρκετα επιρρεπης σε ασθένειες που προέρχονται απο τη λαθος διατροφή. Φυσικά αυτο δε το λεει κανείς ποτέ, κι έτσι χιλιάδες πουλιά στην πραγματικότητα υποφέρουν και αρρωσταίνουν από την άγνοια και την αδιαφορία μας. Οι African grey είναι επιρρεπείς κυρίως σε ανεπάρκειες ασβεστίου, βιταμίνης Α και στην παχυσαρκία. Επομένως, η διατροφή τους ως κατοικίδια πρέπει να βασίζεται στην πρόληψη αυτών των διατροφικών προβλημάτων. Ένα ποσοστό τουλάχιστον 30% της διατροφής τους πρέπει να καλύπτεται από φρέσκους σπόρους, φρούτα και λαχανικά. Στη φύση καταναλώνουν σπόρους καθόλη τη διάρκεια του χρόνου επιλέγοντας διαφορετικά είδη ανά εποχή. Ως κατοικίδια, πρέπει να τους παρέχεται ένα κατάλληλο για το είδος μείγμα σπόρων. Βέβαια, η διατροφή αποκλειστικά με σπόρους δεν είναι αρκετή για αυτά τα πουλιά διότι τα μείγματα που κυκλοφορούν στο εμπόριο αποτελούνται συνήθως από πληθώρα λιπαρών σπόρων που ενισχύουν την τάση τους στην παχυσαρκία. Ακόμη, οι African grey,όπως και οι περισσότεροι παπαγάλοι, έχουν την τάση να επιλέγουν τους σπόρους που προτιμούν οι οποίοι είναι συνήθως τα φιστίκια και οι ηλιόσποροι, κάτι που αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης ανεπάρκειας ασβεστίου και βιταμίνης Α, στην οποία είναι από τη φύση τους επιρρεπείς.
Όπως είπαμε τα φρούτα, τα λαχανικά και τα χορταρικά πρέπει να αποτελούν περίπου το 30% της καθημερινής διατροφής του πουλιού σας. Τα ανοιχτόχρωμα λαχανικά που περιέχουν αρκετό νερό (λάχανο, σέλινο κλπ), έχούν μικρότερη θρεπτική αξία από τα σκουρόχρωμα. Τα πράσινα, κόκκινα και κίτρινα λαχανικά, όπως η κολοκύθα, οι πιπεριές, τα καρότα και οι γλυκοπατάτες, περιέχουν βιταμίνη Α που είναι απαραίτητη για το ανοσοποιητικό σύστημα των πτηνών, τα νεφρά, το δέρμα και τα φτερά. Πρέπει να καταναλώνονται καθημερινά απ' τα πουλια, και απαιτεί αρκετή προσπάθεια εκ μερους μας, την οποία είμαστε ΥΠΟΧΡΕΩΜΕΝΟΙ να καταβαλλουμε καθως αναλαβαμε την ευθύνη του πουλιου. Τα φρούτα και τα λαχανικά φυσικά πρέπει να πλένονται καλά για την απομάκρυνση των ρύπων και των φυτοφαρμάκων που μπορούν να σκοτώσουν το πουλί άμεσα. Μην εγκαταλείπετε την προσπάθεια ακόμη και εάν απορρίπτει κάποια τροφή που του προσφέρετε. Μπορεί να χρειαστεί αρκετή προσπάθεια ώστε να εξοικειωθεί με μια νέα τροφή πριν δεχτεί να την καταναλώσει.
Φροντίστε για το κατοικίδιο πτηνό σας οσο καλύτερα μπορείτε και παράλληλα μη στηρίζετε την πώληση πτηνών. Μπορούν να γίνουν και τα δύο "απο εδω και μπρος". Το εμπόριο ψυχών οδηγεί σε τραγικές γενοκτονίες, τις οποίες τη σύγχρονη εποχή καλό θα ήταν να μη λεμε πως "δε γνωρίζουμε". Στην εποχή της πληροφορίες,οφείλουμε να πληροφορούμαστε όσο καλύτερα γίνεται.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου