Ο Αιγαιόγλαρος, το σύμβολο του Αρχιπελάγους

-"Είσαι πάντα έτσι έρημος,παππούλη;

-Πάντα, παιδί μου

-Α,τώρα καταλαβαίνω τι ήταν οι γλάροι μουρμουρίζει το αγόρι

-Ναι, παιδί μου, αυτό είναι.Η ερημιά"

Για τον μπαρμπα-Δημήτρη του Η.Βενέζη οι γλάροι ήταν κάτι παραπάνω απο πουλια.
Και για μας.

Λοιπόν, να ο Αιγαιόγλαρος.Ο "δικός μας" γλάρος.
Ο Αιγαιόγλαρος είναι θαλασσινός,δεν τον ενδιαφέρει η ξηρά. Είναι το πουλι - σύμβολο του
Αρχιπελάγους.
Διαφέρει από τους άλλους γλάρους, επειδή συνδέεται περισσότερο με τον παράκτιο χώρο και αποφεύγει την ενδοχώρα. Θα τον ακούσετε και ως Κοκκινομύτη (λόγω του χαρακτηριστικού του βαθυκόκκινου ράμφους).
Γνωστος κατα περιοχές ως Αντουϊνιός εκλατινισμένη απόδοση του επωνύμου του Γάλλου φυσιοδίφη Ζαν Βικτουάρ Ωντουάν(Jean Victoire Audouin,1797-1841),προς τιμήν του οποίου ονομάσθηκε το πτηνό (Larus audouinii)

Είναι ο μόνος γλάρος που απαντάται αποκλειστικά στη Μεσόγειο. Μοιάζει με ένα επίσης κοινό είδος,τον Ασημόγλαρο , με άσπρο σώμα και γκρίζες φτερούγες με μαύρες άκρες.Είναι όμως λίγο μικρότερος (50εκ.), με κόκκινο ράμφος και σκούρα πόδια και στον αέρα είναι πιό ευκίνητος

Είδη της οικογένειας είναι θρασείς,άπληστοι,άφοβοι και οι "συμμορίες" τους ειναι φοβος και τρόμος.

Η λατινική ονομασία του γένους,Larus,δάνεια από την αρχαία ελληνική λάρος χρησιμοποιήθηκε μεταφορικά για να χαρακτηρίσει τους άπληστους δημαγωγούς και τους ανόητους ανθρώπους

Η λέξη Larus είναι ηχομιμητική και η πιθανότερη συσχέτιση της ονομασίας με το πτηνό είναι, η χαρακτηριστική δυνατή φωνή του και οι κραυγές που αρθρώνει πολύ συχνά.


Οι αιγαιόγλαροι αναπαράγονται σε μεγάλες, συνήθως μονοτυπικές -δεν υπάρχουν μαζί άλλα είδη
γλάρων- αποικίες συνήθως σε απομονωμένες βραχονησίδες,που μπορεί να αποτελούνται από 10-10.000 ζευγάρια, με πυκνότητα μέχρι 1 φωλιά ανά τετραγωνικό μέτρο. Η φωλιά είναι μία απλή, ρηχή κοιλότητα στο έδαφος, ανάμεσα στις πέτρες και τη βλάστηση, που επιστρώνεται με παρακείμενο διαθέσιμο υλικό, συνήθως φύκια.

Η «προσκόλληση» στην εκάστοτε αποικία φαίνεται ότι εξαρτάται από την, επιτυχή ή όχι, αναπαραγωγική περίοδο που προηγήθηκε, ωστόσο, στα νησιά του Αιγαίου τα πτηνά επιστρέφουν στην ίδια ομάδα, αλλά όχι απαραίτητα και στο ίδιο νησί ή νησίδα όπου γεννήθηκαν.
Μετα την επώαση, που διαρκει περιπου 3 εβδομάδες,τα νεαρα καφε-γκρι πουλια αρχιζουν να πετανε 20-30 μέρες μετα κι ετσι ολοι εγκαταλειπουν την αποικια.Το χειμωνα εξαπλώνεται στα νοτια και ανατολικά παράλια της Μεσογείου. Αναζητά την τροφή του κοντά στις ακτές. Τρώει αφρόψαρα που πιάνει με την επιδέξια τεχνική του, πετώντας αργά και χαμηλά πάνω από το νερό. Στην Δυτική Μεσόγειο το είδος τρέφεται βασικά ακολουθώντας τα ψαροκάικα,μια "κλασική" εικόνα που έχουμε για τους γλάρους.

Στο παρελθόν ο Αιγαιόγλαρος ήταν πολύ πιό σπάνιος, οι αριθμοί του όμως αυξήθηκαν πρόσφατα και υπολογίζονται τώρα στα 20000 περίπου ζευγάρια. Αυτό όμως δεν αρκεί.

Παρά τους αριθμούς, το είδος θεωρείται πολύ ευάλωτο καθώς το 90% του πληθυσμού του βρίσκεται
συγκεντρωμένο σε δύο αποικίες της Ισπανίας (στο δέλτα του ποταμού Ebro και στα νησιά Chafarinas) άρα άμεσα εκτεθειμένο. Χαρακτηρίζεται γι'αυτο το λογο απ' την Birdlife International ως "εξαρτώμενο απο προστασία" και στο Ελληνικό "κοκκινο" βιβλίο χαρακτηρίζεται ως "κινδινεύον" είδος.

Η κύρια απειλή είμαστε φυσικά εμείς.Η ενόχληση των αναπαραγόμενων πουλιών επάνω στις νησίδες από απο δραστηριότητες οπως κτηνοτροφια, τουρισμος, αλιεία,κυνήγι και δημιουργία εγκαταστάσεων μπορεί να φέρει χάος. Οι γλαροι εγκαταλείπουν πανικόβλητοι τις φωλιές με ευκολως εννοουμενα αποτελέσματα για τα αυγά που γινονται βορά αρπακτικών,τους νεοσσους και τον πληθυσμό των γλάρων.

Επίσης η μείωση του ιχθυοαποθέματος καθώς και ο πνιγμός σε αλιευτικο εξοπλισμό (δίκτυα κτλ) και φυσικά η ρύπανση των θαλασσών. Αρνητική επίδραση τέλος, πιθανώς να έχει και ο ανταγωνισμός του με τον Ασημόγλαρο για χώρο φωλεοποίησης και τροφής. 

Από το 1997 η Ορνιθολογική Εταιρία διεξάγει πρόγραμμα LIFE για την προστασία του Αιγαιόγλαρου η οποία απέφερε σχετικά καλά αποτελέσματα με αύξηση της Ελληνικής αποικίας Αιγαιογλαρων

Είναι από τα λίγα είδη γλάρου που επιδεικνύει νυκτερινές διατροφικές συνήθειες, πιθανότατα διότι αυτές είναι συνυφασμένες με τις -επίσης νυκτερινές- αλιευτικές δραστηριότητες του ανθρώπου.

Οι αφίξεις και τις αναχωρήσεις των πουλιών από την τεράστια αποικία στο Δέλτα του Ισπανικού
Έβρου, συγχρονίζονται με τα δρομολόγια που έχουν οι εκεί τράτες

Στην Ελλάδα οι αποικίες του βρίσκονται στα Δωδεκάνησα και τις ανατολικές Κυκλάδες, ενώ σημαντικές αποικίες βρίσκονται και στις περιοχές Λήμνου, Λέσβου, Σποράδων και Κυθήρων. Δεν φωλιάζει στο Ιόνιο αν και υπάρχουν παρατηρήσεις ενηλίκων στην Κέρκυρα στην περίοδο της αναπαραγωγής

Ο "Γλάρος Ιωνάθαν Λίβινγκστον" ,μια πολυσυζητημένη, γεμάτη έμπνευση ιστορία της εποχής μας,αφηγείται τη ζωή ενός πουλιού,αποφασισμένου να μην είναι συνηθισμένο. Μπορεί να μην ήταν Αιγαιόγλαρος,όμως σίγουρα και οι Μεσογειακοί τύποι που γνωρίσαμε σήμερα δεν έιναι και τόσο αδιάφοροι.



* Η αρχική φωτογραφία του άρθρου απεικονίζει μια θαυμάσια συλλογική προσπάθεια αφιερωμένη στον Ηλια Βενέζη, με τη μεταφορά του βιβλίου σε κομικ, μια έκδοση η οποία βγηκε δυστυχώς σε λίγα αντίτυπα και δε βρισκεται στο εμπόριο, όπως μου επεσήμανε ο φίλος (και οπως αποδυκνείεται παρακάτω θαυμάσιος καλλιτέχνης) Δημήτρης Μητσόπουλος ο οποίος συμμετείχε στην προσπάθεια αυτή, και κάποιες απ' τις δημιουργίες του για την συγκεκριμένη έκδοση παραθέτω πιο κάτω,για να έχετε μια ιδέα της όμορφης αυτής δημιουργικής συλλογικής έκδοσης. Οι δημιουργοί "είδαν" το βιβλίο ο καθένας με τη δική του ματιά κι έτσι προέκυψαν 15 "εκδοχές" της ιστορίας που επιμελήθηκε ο Soloup.

 








Σχόλια