Γιορτες έρχονται,ευκαιρια για ενα εορταστικο πτηνοτουιτ για τον βασιλια των πουλιών και το συμβολο των Χριστουγέννων. Οχι δεν ειναι ο αετος βασιλιάς των πουλιών ,σύμφωνα με την λαϊκή μας παράδοση βασιλιάς των φτερωτών είναι ο Erithacus rubecula γνωστός εις την κοινή διάλεκτο ως κοκκινολαίμης (και αλλα πολλα παρατσουκλια σαν δραπέτης κατάδικος).
Τα φτερωτά λοιπόν ήθελαν να αποκτήσουν βασιλιά.Ο θεός τους είπε λοιπόν οτι βασιλιας θα γινόταν όποιο πέταγε ψηλότερα.Όλα απογοητεύτηκαν αφού ήξεραν πως τελικά θα κέρδιζε ο αετός.Ολα εκτός απ' τον τσαντίλα κοκκινολαίμη που ήταν αποφασισμένος να νικήσει. Έτσι όταν ο αετός πέρασε όλα τα πουλιά στο ύψος και φώναξε περιπαικτικά: "Ποιος μπορεί να πετάξει ψηλότερα από μένα;" ο κοκκινολαίμης ή καλόγιαννος, που είχε κρυφτεί στη ράχη του, φτερουγίζοντας λίγο ψηλότερα φώναξε: "Εγώ". Έτσι έγινε βασιλιάς των πουλιών.Όχι παίζουμε.
Το μικροκαμωμένο πουλί που δεν ξεπερνά σε ύψος τα 14 εκατοστά έρχεται από τη βόρεια και κεντρική Ευρώπη.Περνά τον χειμώνα στην Ελλάδα και στις αρχές της άνοιξης ταξιδεύει σε βορειότερες περιοχές.
Το όνομά του στα λατινικά είναι Erithacus rubecula το οποίο προέρχεται από το όνομα ερύθακος που χρησιμοποιούσε ο Αριστοτέλης για να το χαρακτηρίσει.Ο Πλίνιος στο έργο του αναφέρει ότι ο ερύθακος ήταν πουλί του χειμώνα το οποίο τους θερινούς μήνες μεταμορφωνόταν σε κοκκινούρη. Σήμερα όμως οι επιστήμονες θεωρούν ότι πρόκειται για άλλο πουλί που επισκέπτεται τη χώρα μας τους θερινούς μήνες. Απλώς η άφιξή του συμπίπτει με την αναχώρηση του κοκκινολαίμη για τον βορρά.
Το καλοκαίρι το περνάει με την/τον συντροφο του ομως τον χειμώνα γίνεται πολύ καχύποπτος και δεν μοιράζεται καν το φαγητό του με τους συντρόφους του. Προτιμάει να παλέψει μόνος για την επιβίωση. Για να αποφύγει τους επίδοξους εισβολείς στην περιοχή του χρησιμοποιεί το μελωδικό του κελάηδημα. Για τον λόγο αυτό είναι μόνο του και το αποκαλούν "αηδόνι του χειμώνα".Παρά το μικρό του μέγεθος αν απειληθεί ο ζωτικός του χώρος και τα αποθέματα της τροφής του,γίνεται επιθετικό.
Ο κοκκινολαίμης κατέχει περίοπτη θέση στην ευρωπαϊκή λαογραφία, κυρίως στην Βρετανία και την Γαλλία. Θεωρείτο ιερό πουλί του Θωρ, θεού του κεραυνού στην Σκανδιναβική μυθολογία και τη δεκαετία του ’60 ανακηρύχθηκε εθνικό πτηνό της Βρετανίας. Στην Ευρώπη ο κοκκινολαίμης έχει συνδυαστεί με τον ερχομό των Χριστουγέννων. Και αυτό συμβαίνει γιατί κατά τον 18ο αιώνα οι ταχυδρόμοι που έφερναν τις Χριστουγεννιάτικες κάρτες στους Βρετανούς, φορούσαν κόκκινο γιλέκο και τους φώναζαν "κοκκινολαίμηδες".
Σε τα μας είναι γνωστός και ως Καλογιάννος, Ρούβελας, Τσιπουργιάννης , Κουμπογιάννος και χιλιες δυο ακομα ονομασίες. Στην ηπειρωτική Ελλάδα όπου και συναντάται συχνά, κατέχει τον τίτλο ενός καχύποπτου πουλιού, στην Βρετανία όμως είναι γνωστός ως "ο θρασύτατος φίλος του κηπουρού".
Χαρακτηριστικό γνώρισμα των κοκκινολαίμηδων, που είναι κατά βάση μοναχικά πουλιά, εκτός της περιόδου αναπαραγωγής, είναι το πορτοκαλοκόκκινο χρώμα στο πρόσωπο, την τραχηλιά και το στήθος, το οποίο και χρησιμοποιεί φουσκώνοντάς το για να τρομάξει τους εχθρούς του.
Με τα μακριά λεπτά πόδια του,ο κοκκινολαίμης κινείται με απίστευτη ευκολία κάνοντας μικρά πηδήματα στο έδαφος.Κινείται με χαρακτηριστικό τρόπο σέρνοντας τα φτερά στο έδαφος σηκώνοντας την κοντή ουρά του.Κοντοστέκεται, κάνει μια μικρή υπόκλιση, μένει ακίνητος, ξαναπηδάει και φτερουγίζει.Θα τον δούμε να φωλιάζει στα πιο απίθανα μέρη, σε κουφάλες δέντρων, χαραμάδες, σε κοιλώματα ή κόγχες τοίχων, σε πλαγιές του εδάφους κτλ. Είναι ικανός να μετατρέψει ακόμα και ένα παλιό κονσερβοκούτι σε φωλιά.
Οπως εγραψα και πριν ειναι μικρόσωμος αλλα ατρόμητος.Χρησιμοποιεί το κελαηδημά του ως ένα μέσο για να ορίζει την επικράτειά του.Μάλιστα μετά την περίοδο αναπαραγωγής το ζευγάρι χωρίζει,και αν βρεθεί το ένα στην επικράτεια του άλλου, μετατρέπονται σε αντίπαλοι. Το θηλυκό είναι από τις σπάνιες περιπτώσεις του είδους που κελαηδούν προσπαθώντας να διεκδικήσει το χώρο που του ανήκει.Μπορεί να γίνει ιδιαίτερα επιθετικό προς τα άλλα πουλιά του είδους του, τραυματίζοντάς τα στην προσπάθειά του να επιβιώσει ειδικά όταν οι συνθήκες είναι δύσκολες.
Το αδυσώπητο κρύο, η αδυναμία εύρεσης τροφής λόγω καταστροφής των βιοτόπων και τα διάφορα αρπακτικά πουλιά είναι οι κυριότεροι φυσικοί και μη παράγοντες για την μεγάλη θνησιμότητα που παρατηρείται στα πουλιά του είδους.
Ο κοκκινολαίμης έχει μελετηθεί εκτενώς για την ικανότητά του να ανιχνεύει μαγνητικά πεδία,μέσω της όρασης,κάτι που εκμεταλλεύεται κατά τις μεταναστεύσεις του.Ο φυσικός μηχανισμός αυτής της ικανότητας, δεν είναι πλήρως κατανοητός ούτε στους επιστήμονες ακόμα. Και απο τα λίγα που διάβασα είναι ακόμα λιγότερο κατανοητός σε μένα. Πρόκειται πάντως για ακόμα ένα "θαύμα" του κόσμου των φτερωτών.
Γλυκός και τσαντίλας, επιθετικός και καλλίφωνος, μυστηριώδης και παράξενος ,βασιλιάς και σύμβολο των θεών, φίλος του κηπουρού και κύρηκας του ερχομού των Χριστουγέννων (ή απλα του χειμώνα αν προτιμάτε) αυτός ηταν ο κοκκινολαίμης.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου